Tercüme Odaları Hangi Amaçla Kuruldu?

Tercüme odaları hangi amaçla kuruldu? İşte merak ettiğiniz sorunuzun cevabı; 1793 yılına kadar devletin yurtdışında daimi bir elçisi yoktu. Bazen doğum, savaş ilan etme, barış ve dostluk teklif etme gibi vesilelerle başka ülkelere elçiler gönderilmiş ve görevlerini tamamlayıp yurda dönenlere “özel elçi” denilmiş, Osmanlı Devleti bunu değiştirmek zorunda kalmıştır. Kapalı politika III.1793’ten itibaren Selim, Londra, Paris, Berlin ve Viyana gibi önemli Avrupa başkentlerine daimi elçiler gönderdi. Yabancı dil bilmeyen büyükelçilere tercüman görevlendirildi. Ancak görevlerinde başarısız oldular, bu yüzden bir süre sonra onların yerine düşük rütbeli bir büyükelçi vekili atandı.

Zamanla dil bilen memur ihtiyacı artınca tercüme mekânları artan talebi karşılayamadı. 1866 yılında Mekteb-i Aklâm’da bir dil okulu açıldı. Burada önce Fransızca, ardından Yunanca ve Bulgarca öğretildi. Ancak 1870’den sonra okul bilinmeyen nedenlerle kapandı. 20 Ağustos 1869’da Tercüme Odası Yasası taslağı hazırlandı. Burada görev yapan Harbiyeliler hat, kompozisyon ve konuşma dersleri olarak 3 kısma ayrıldı. 11 Haziran 1878’de Tercüme Dairesi bünyesinde, önemli ve önemsiz belgeleri ayırt etmek için önemli bir genel büro kuruldu.

Tercüme Odaları Kurulana Kadar Geçen Zamanlar

Bu süre zarfında, hem Ticaret Odası’ndaki hem de Dışişleri Bakanlığı’ndaki kalifiye personel sayısı, birkaç memurun yeri değiştirildiği için azalıyordu. Ekim 1883’te Ticaret Odası ve Hariciye Nezareti’nde çalışan genç bir memur, dil öğrenmek üzere yeniden açılan dil okuluna gönderildi. Tercüme Bürosunun kıdemli bir çalışanı, beş yıllık staj süresi olan bir Fransızca dil okulunda çeşitli kurslar verdi. Okul, Ağustos 1892’ye kadar aktif kaldı. 16 Nisan 1883’te Tercüme ve Arşiv Fermanı yeniden düzenlendi. Dolayısıyla çeviri odası, Divan-ı Hümâyun’un tercümanı, mütercimi, yönetmeni, iki yardımcısı, serhalife, mumayyiz ve mulâzımlardan oluşuyordu. 1885’te odadaki toplam memur sayısı, ekipman dahil 75’e ulaştı.

Tercüme Odası

Çeviri alanı, devletin çöküşüne kadar sürdü. Ayrıca 1837’de Sella Kelly’de Avrupa askeri literatürü için bir çeviri odası açıldı. Bu oda işlenmemiş belgeleri asil tercüme odasına gönderir. Diplomatik belgelerin yanı sıra mahkemeler tarafından gönderilen belgeler, yabancı gazete yazıları, bazı eyalet kanun ve yönetmelikleri, yabancı basın kuruluşları tarafından yayınlanması istenen haberler de bu odada tercüme edilmiştir.

Tercüme odaları ile ilgili daha fazla bilgi için tıklayınız…

İlk roman çeviri hakkında bilgi için tıklayınız…